Việt Nam là một nước nông nghiệp nhiệt đới có mặt hàng nông sản vô cùng phong phú và đa dạng, đã và đang đóng vai trò hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế của Việt Nam. Vậy mặt hàng nông sản Việt Nam chủ lực là những loại nào, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Nông sản là gì? Mặt hàng nông sản việt nam có bao nhiêu nhóm chính?

Nông sản là sản phẩm hoặc bán thành phẩm của các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, diêm nghiệp. Là những sản phẩm thiết yếu phục vụ đời sống và sản xuất của người dân.

Ngày nay, nông sản còn có nghĩa là những sản phẩm từ hoạt động làm nông nghiệp và thực tế nông sản thường được hiểu là những sản phẩm hàng hóa được làm ra từ tư liệu sản xuất là đất.

Mặt hàng nông sảnViệt Nam rất phong phú và đa dạng và được chia thành 3 nhóm chính như sau

• Các sản phẩm nông nghiệp cơ bản: lúa gạo, sữa, động vật tươi sống (trừ cá và các sản phẩm từ cá), cà phê, hồ tiêu, hạt điều, chè, rau quả tươi,….)
• Các sản phẩm phái sinh: bánh mì, bơ, dầu ăn, thịt,…..
• Các sản phẩm được chế biến từ sản phẩm nông nghiệp: bánh kẹo, sản phẩm từ sữa, xúc xích, nước ngọt, rượu, bia, thuốc lá, bông xơ, da động vật thô, và nhiều sản phầm khác.

Trong giới thương mại thế giới, nông sản thường được chia làm hai nhóm:

• Nông sản nhiệt đới: những loại đồ uống (như chè, cà phê, ca cao), bông và nhóm có sợi khác như đay, lanh, những loại quả (như chuối, xoài, ổi và một số nông sản khác).
• Nhóm còn lại.

>>Xem thêm:

Giải pháp nâng cao chất lượng nông sản việt nam.

Nông sản việt nam thực trạng và giải pháp.

Đặc điểm của mặt hàng nông sản Việt Nam

Bản chất của mặt hàng nông sản Việt Nam là kết quả của quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng, vật nuôi. Vì vậy, nông sản sẽ mang một số đặc điểm của hoạt động sản xuất nông nghiệp:

Mặt hàng nông sản Việt Nam mang tính thời vụ

Quá trình sản xuất, thu hoạch và tiêu thụ nông sản phụ thuộc vào mùa vụ gieo trồng do vậy luôn mang tính thời. Do đó mà chúng ta thường hay nghe cụm từ là trái vụ, chính vụ.

Vào chính vụ các điều kiện thuận lợi , mặt hàng nông sản thường dồi dào, phong phú về chủng loại, chất lượng khá đồng đều. Do số lượng nông sản quá nhiều nên bị đẩy giá thường rất thấp. Ngược lại, khi trái vụ thì nông sản khan hiếm, chất lượng không đều nhau và giá bán thường cao.

Mặt hàng nông sản phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên

Quá trình sản xuất các mặt hàng nông sản Việt Nam chịu tác động rất lớn bởi các điều kiện tự nhiên như: mưa, nắng nóng, lũ lụt, sương muối, tuyết…Những điều kiện tự nhiên là nhân tố quan trọng quyết định nến năng suất, chất lượng của nông sản.

Nếu điều kiện tự nhiên thuận lợi, cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt thì sản xuất đạt năng suất cao các mặt hàng nông sản có chất lượng tốt và đồng đều. Ngược lại, nếu điều kiện tự nhiên không thuận lợi như nắng nóng hoặc giá rét kéo dài gây hạn hán hoặc bão lụt sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và sản lượng cây trồng, từ đó dẫn đến các mặt hàng nông sản cũng khan hiếm và chất lượng thấp.

Mặt hàng nông sản Việt Nam ảnh hưởng trực người tiêu dùng

Nông sản là các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu của con người. Vì vậy nó ảnh lưởng trực tiếp đến sức khỏe và đời sống của con người. Chính vì vậy, chất lượng nông sản luôn là tiêu chí đầu tiên được người tiêu dùng quan tâm khi quyết định mua hàng.

Chất lượng nông sản sẽ là tiêu chí cho các mặt hàng nông sản khi muốn xuất khẩu sang các thị trường nước ngoài. Chất lượng sẽ thông qua các yêu cầu về: An toàn vệ sinh thực phẩm, lượng thuốc BVTV trong nông sản, nhiễm kim loại nặng, nhiễm vi sinh vật gây hại…Mặt hàng nông sản Việt Nam phải đáp ứng được những tiêu chí này thì mới đủ điều kiện để xuất khẩu sang nước ngoài và khẳng định mình trên trường quốc tế,

Mặt hàng nông sản Việt Nam có tính đa dạng

Ở mỗi vùng miền khác nhau có điều kiện tự nhiên và khí hậu khác nhau, vì vậy sẽ có những mặt hàng nông sản tương ứng. Chính vì vậy nên mông sản Việt Nam rất đa dạng và phong phú.

Bên cạnh đó tính đa dạng của nông sản Việt Nam cũng đem lại nhiều khó khăn. Việc sản xuất không đồng bộ, rời rạc chưa đem lại hiệu quả cao. Mỗi vùng, miền sản xuất và canh tác mỗi kiểu nên chất lượng nông sản chưa đồng đều, nông sản tạo ra chất lượng không cao, chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường.

Một số mặt hàng nông sản Việt Nam chủ lực hiện nay

Mặt hàng nông sản chủ lực Việt Nam gồm có 13 mặt hàng chính và được chia thành các nhóm sau:

Nhóm mặt hàng nông sản cơ bản

Hồ tiêu

Hồ tiêu là loại cây mang lại lợi nhuận cao nhất cho nông dânViệt Nam là nhà sản xuất – xuất khẩu hạt tiêu đen lớn nhất thế giới, chiếm 30% thương mại toàn cầu. Những năm gần đây hồ tiêu có sự tăng trưởng vượt bậc về số lượng và chất lượng.

Nước ta có 6 tỉnh trọng điểm sản xuất hồ tiêu: Bình Phước, Đắk Nông, Đắk Lắk, Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Gia Lai. Trong đó, khu vực Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ đứng đầu về diện tích, năng suất và sản lượng. Tổng số cả nước có 18 tỉnh trồng hồ tiêu.Vụ thu hoạch hạt tiêu bắt đầu từ tháng 2 và đạt định vào tháng 3, kết thúc vào tháng 5.

Rau quả

Là một trong những mặt hàng nông sản được xếp vào nhóm hàng xuất khẩu chủ lực. Với tốc độ tăng trưởng cao và Việt Nam vẫn đang đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này.

Nhiều loại trái cây và rau quả đạt chuẩn xuất khẩu sang các nước như: tía tô sang Nhật, gừng, chuối, xoài Úc, vải thiều, dưa hấu, thanh long,..

Hạt điều

Nhu cầu sử dụng các loại hạt, quả khô có nhiều chất dinh dưỡng và bảo vệ sức khỏe ngày càng phổ biến. Trong khi đó, Việt Nam có sản lượng hạt điều rất lớn. Vì vậy Việt Nam luôn dẫn đầu thế giới về xuất khẩu hạt điều và trong những năm qua, chỉ giữ lại 7% sản lượng cho tiêu thụ nội địa và chiếm khoảng 50% thương mại hạt điều toàn cầu. Hạt điều Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang Mỹ, Hà Lan, Trung Quốc.

Hạt điều được sản xuất chủ yếu ở các tỉnh phía Nam, với năng suất trung bình đạt 1,06 tấn/ha.Vụ thu hoạch bắt đầu từ tháng 2 đến tháng 6.

Cà phê

Cà phê cũng là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, tạo việc làm nuôi sống hơn 2,5 triệu nông dân. Do như cầu của thế giới tăng cao nên cà phê Việt Nam là nông sản xuất khẩu mạnh. Việt Nam xếp thứ 2 thế giới về xuất khẩu cà phê, sau Brazil, nhưng đứng đầu về loại cà phê Robusta. Sản lượng xuất khẩu năm 2016 đạt 1,8 triệu tấn, tương đương 3,3 tỷ USD, nhiều hơn cả gạo. Thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất là Đức và Mỹ.

Cà phê được trồng nhiều nhất ở Tây Nguyên có hơn 450.000ha trồng, chiếm gần 90% diện tích và sản lượng cà phê cả nước. Diện tích trồng cà phê ngày càng mở rộng.

Lúa gạo

Gạo Việt Nam đang đứng thứ hai trên thế giới về xuất khẩu. Những năm qua gạo Việt Nam luôn có gắng nâng cao về chất lượng để cạnh tranh với các nước xuất khẩu khác đặc biệt là Thái Lan.

Lúa được trồng nhiều nhất ở đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh trung trung bộ và phía Bắc. Hiện nay lúa được sản xuất 2 vụ trên năm với năng xuất rất cao. Nhiều giống lúa có chất lượng cao đã đạt giải thưởng trong các cuộc thi về gạo ở Thái Lan.

Chè

Chè Việt Nam là sản phẩm nông sản xuất khẩu rất mạnh đứng thứ 5 trên thê giới. Trong đó chè đen chiếm gần 80% xuất khẩu chè của Việt Nam. Pakistan, Đài Loan và Nga là các tiêu thụ chè lớn nhất của Việt Nam.

Các loại chè Shan Tuyết, Ô Long, Tân Cương… của Việt Nam được lòng người sành trà thế giới, xuất khẩu ra nhiều thị trường. Nhập nhiều nhất là Pakixtan, sau đến Trung Quốc, Nga, Indonesia, Anh, Đức, Mỹ, Bỉ.

Nhóm mặt hàng nông sản phái sinh

Cá tra, cá basa

Cá tra, basa của Việt Nam là mặt hàng xuất khẩu chủ lực và đã rất phổ biến trên nhiều thị trường thế giới. Nó được các nhà nhập khẩu và phân phối nhắc đến như một loại thực phẩm thay thế phù hợp nhất cho nguồn cá biển thịt trắng đang khan hiếm dần trên toàn cầu. Philê cá tra, basa của Việt Nam đã trở thành một nguồn cung cấp có ý nghĩa rất lớn cho nhiều khu vực thị trường quan trọng.

Dầu dừa Việt Nam

Dừa được xếp hàng thứ tư trong các cây công nghiệp lâu năm với diện tích trồng lớn, sau cao su, hồ tiêu, điều. Hiện nay, diện tích dừa cả nước đạt khoảng 175.000 ha, tập trung tại các tỉnh Duyên hải miền Trung và ĐBSCL. Trên thế giới sản lượng dừa của Việt Nam đứng thứ 6.

Dầu dừa là sản phẩm chất lượng từ việc chế biến quả dừa. Dầu dừa Việt Nam được đánh giá là có chất lượng tốt nhất Đông Nam Á. Dầu dừa được ưa chuộng vì có nhiều công dụng trong làm đẹp, sức khỏe và chưa một số bệnh…

Trứng gia cầm

Điều kiện tự nhiên và khí hậu của Việt Nam rất thuận lợi với những cánh đồng lúa bạt ngàn, nguồn nước phù sa tạo ra sinh khối thức ăn tự nhiên nuôi vịt thả đồng hấp dẫn như Việt Nam. Trung bình mỗi năm, Việt Nam sản xuất hàng tỷ quả trứng trên những cánh đồng lưu vực sông Mekong. Trứng Việt Nam nổi tiếng thơm ngon và bổ dưỡng.

Mỗi năm Việt Nam cũng xuất khẩu không dưới 30 triệu quả trứng vào thị trường khó tính Sigapore, Malaysia, Hồng Kông, Nhật.

Nhóm nông sảnđược chế biến từ sản phẩm nông nghiệp

Nông sản được chế biến từ sản phẩm nông nghiệp ở Việt Nam rất phong phú và đa dạng và không thể không kể tới các món đặc sản địa phương.Với nền văn hóa ẩm thực đa dạng, Việt Nam tự hào là nơi có rất nhiều đặc sản trải dài trên khắp mọi miền đất nước. Một số loại đặc sản nổi tiếng như: Rưới tứ kỳ, Tôm, ruốc khô, mực khô, Sa sùng, chả mực.

Như vậy mặt hàng nông sản Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng và mang đặc điểm của mỗi vùng miền. Tuy đa dạng là thế nhưng mặt hàng nông sản Việt Nam vẫn chưa khai thác được hết giá trị và tìm năng tương xứng. Cần sự chung tay của nhà nước, các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân và người nông dân…để đưa các mặt hàng nông sản Việt Nam nâng tầm cao mới.